Viêm thực quản là tình trạng viêm
làm thương tổn các mô của thực quản, ống cơ dẫn thức ăn từ miệng đến dạ dày.
Viêm thực quản thường gây nuốt
đau, nuốt khó, đau ngực. Nguyên nhân viêm thực quản bao gồm trào ngược acid dạ
dày vào thực quản, nhiễm trùng, thuốc và dị ứng.
Điều trị viêm thực quản phụ thuộc
vào nguyên nhân và mức độ thương tổn thực quản. Viêm thực quản nếu không được
điều trị có thể dẫn đến rối loạn chức năng thực quản và dẫn đến các biến chứng
như sẹo chít hẹp thực quản gây nuốt khó
2 - Triệu chứng lâm sàng
Các dấu hiệu và triệu chứng thường
gặp của viêm thực quản gồm:
Nuốt khó
Nuốt đau
Đau ngực sau xương ức mỗi khi nuốt
Nuốt nghẹn
Ợ nóng
Ợ chua
Ở trẻ em, các dấu hiệu trên khó
được trẻ bộc bạch. Các triệu chứng của viêm thực quản có thể ghi nhận được là
trẻ chán ăn, chậm lớn
Gặp bác sỹ khi
Các dấu hiệu và triệu chứng của
viêm thực quản cũng có thể được gây ra bởi các bệnh lý thực quản khác. Gặp bác
sỹ khi có các dấu hiệu và triệu chứng:
Kéo dài nhiều ngày
Không giảm khi dùng thuốc kháng
acid
Gây khó nuốt
Kèm theo các triệu chứng cúm như
sốt, nhứcđầu và đau cơ
Kèm khó thở đau ngực ngắn sau ăn
Cấp cứu ngay khi
Đau ngực kéo dài nhiều phút
Nghi ngờ thức ăn mắc lại trong thực
quản
Có tiền căn bệnh tim và đau ngực
3 - Nguyên nhân
Viêm thực quản được phân loại tùy
theo nguyên nhân. Một số trường hợp, viêm thực quản có thể được gây ra bởi nhiều
nguyên nhân
Viêm thực quản trào ngược
Một cấu trúc dạng van được gọi là
cơ thắt thực quản dưới giữ cho thức ăn trong dạ dày tránh trào ngược vào thực
quản. Nếu cấu trúc này mở không thích hợp sẽ gây trào ngược dịch thức ăn từ dạ
dày vào thực quản (trào ngược dạ dày thực quản). Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
là tình trạng trong đó dòng acid trào ngược này diễn ra thường xuyên. Một biến
chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản
là viêm mãn tính và tổn thương mô thực quản
Viêm thực quản bạch cầu ái toan
Bạch cầu ái toan là những tế bào
bạch cầu có vai trò quan trọng trong phản ứng. Viêm thực quản bạch cầu ái toan
xảy ra với nồng độ cao của các tế bào bạch cầu này trong thực quản. Có thể là để
đáp ứng lại các tác nhân gây dị ứng hoặc acid trào ngược.
Nhiều trường hợp, người bị viêm
thực quản bạch cầu ái toan dị ứng với một hoặc nhiều loại thức ăn. Vài thức ăn
có thể gây viêm thực quản bạch cầu ái toan gồm sữa, trứng, lúa mì, đậu nành, lạc,
vừng, lúa mạch đen, bia. Tuy nhiên những test thông thường không thể nhận ra được
những thức ăn thủ phạm này.
Những người bị viêm thực quản
trào ngược có thể dị ứng những tác nhân khác ngoài thức ăn. Ví dụ, dị ứng
nguyên dạng hít như phấn hoa, có thể là nguyên nhân trong vài trường hợp.
Viêm thực quản do thuốc
Vài loại thuốc uống có thể gây tổn
thương mô nếu tiếp xúc với lòng thực quản quá lâu. Ví dụ nếu bạn uống thuốc với
ít nước hoặc không có nước, thuốc này hoặc cặn bã của nó có thể nằm lại trong
thực quản. Các thuốc liên quan với viêm thực quản bao gồm:
Các thuốc giảm đau như Aspirin hoặc
Ibuprofel và Naproxen
Kháng sinh như Tetracycline và
Doxycycline
Kali clorid dùng điều trị thiếu hụt
kali
Biphosphonate gồm alendronate để
điều trị loãng xương
Quinidine, thường dùng để điều trị
các bệnh tim mạch
Viêm thực quản nhiễm trùng
Nhiễm nấm, nhiễm vi khuẩn hoặc
virut trong mô thực quản có thể gây viêm thực quản. Viêm thực quản nhiễm trùng
thực sự hiếm, thường xảy ra ở những người có chức năng hệ thống miễn dịch suy
giảm, như những người bị HIV/AIDS hoặc ung thư.
Một loại nấm ở miệng gọi là
Candida albicans là nguyên nhân thường gặp của viêm thực quản nhiễm trùng. Những
nhiễm trùng như vậy thường liên quan với chức năng hệ thống miễn dịch suy giảm,
đái tháo đường, ung thư và sử dụng kháng sinh
4 - Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ của viêm thực
quản thay đổi phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh
Viêm thực quản trào ngược
Các tác nhân tăng nguy cơ bệnh
trào ngược dạ dày thực quản và cũng là các tác nhân gây viêm thực quản trào ngược
gồm:
Ăn ngay trước khi ngủ
Chế độ ăn nhiều rượu, cà phê,
socola
Những bữa ăn lớn nhiều giàu mỡ
Những thức ăn làm tồi tệ hơn bệnh
trào ngược dạ dày thực quản hoặc viêm thực quản trào ngược:
Những thức ăn được chế biến từ
khoai tây
Các thức uống họ cam quýt
Cà phê
Rượu
Các thức ăn giàu gia vị
Hành tỏi
Socola
Viêm thực quản bạch cầu ái toan
Những yếu tố nguy cơ của viêm thực
quản bạch cầu ái toan hay viêm thực quản liên quan dị ứng có thể gồm:
Tiền căn dị ứng như viêm xoang dị
ứng, hen phế quản, viêm da dị ứng
Tiền căn gia đình bị viêm thực quản
bạch cầu ái toan
Viêm thực quản do thuốc
Các yếu tố có thể làm tăng nguy
cơ của viêm thực quản do thuốc nhìn chung liên quan đến các các nhân ngăn cản
thuốc thoát nhanh và hoàn toàn vào thực quản. Các yếu tố này gồm:
Uống thuốc với ít hoặc không có
nước
Uống thuốc trong lúc nằm
Uống thuốc ngay trước ngủ, có lẽ
một phần do sản xuất ít nước bọt hoặc nuốt ít trong lúc ngủ
Người lớn tuổi, có lẽ do những
thay đổi liên quan với tuổi của cơ thực quản hoặc sự giảm sản xuất nước bọt
Các viêm thuốc hình thù phức tạp
hoặc lớn
Viêm thực quản nhiễm trùng
Những yếu tố nguy cơ của viêm thực
quản nhiễm trùng thường liên quan đến thuốc như steroid và kháng sinh, những
người bị đái tháo đường cũng tăng nguy cơ bị nấm thực quản. Những nguyên nhân
khác của viêm thực quản nhiễm trùng có thể liên quan đến suy giảm chức năng hệ
thống miễn dịch. Có thể do rối loạn miễn dịch, HIV/AIDS và ung thư. Điều trị
ung thư và các thuốc ức chế miễn dịch sau ghép tạng cũng tăng nguy cơ viêm thực
quản nhiễm trùng
5 - Biến chứng
Không được điều trị, viêm thực quản
có thể dẫn đến những thay đổi trong cấu trúc của thực quản. Những biến chứng có
thể gồm:
Chit hẹp thực quản
Thực quản Barrett’s, đặc trưng bởi
những thay đổi tế bào niêm mạc thực quản. tăng nguy cơ ung thư thực quản
Cần một cuộc hẹn
Nếu bạn trải nghiệm một cơn đau
ngực kéo dài nhiều phút hoặc nghi ngờ mắc thức ăn trong thực quản hoặc không thể
nuốc được, bạn cần phải chăm sóc cấp cứu ngay
Nếu bạn có những dấu hiệu hoặc
triệu chứng khác của viêm thực quản